Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam bắt đầu nghiên cứu, sưu tầm tư liệu của Giáo sư Hà Minh Đức từ năm 2009. Qua hơn 10 buổi làm việc với hàng nghìn phút ghi âm, ông đã chia sẻ về cuộc đời hoạt động khoa học không ngừng nghỉ của mình. Đặc biệt, ông đã dành tặng cho Trung tâm một bộ sưu tập cá nhân đồ sộ với gần 10.000 tài liệu hiện vật, đa dạng về loại hình, trong đó có hơn 4000 bản ghi chép, bản thảo nghiên cứu về các tác gia văn học, góp phần phản ánh sự nghiệp nghiên cứu của GS Hà Minh Đức. Đó là một quá trình kéo dài đến mấy chục năm sưu tầm tư liệu, gặp gỡ, trao đổi với các nhà văn hay nhà nghiên cứu và ghi chép những vấn đề văn học mà ông quan tâm. Tất cả được GS Hà Minh Đức đưa thành các vấn đề cụ thể, theo thời gian.        

Một số tài liệu, hiện vật của GS, NGND Hà Minh Đức được trao tặng cho Trung tâm

GS.NGND Hà Minh Đức sinh năm 1935 trong một gia đình khá giả tại Vĩnh Lộc, Thanh Hóa. Ông tốt nghiệp khoa Ngữ văn, trường Đại học Sư phạm năm 1957 và trở thành cán bộ giảng dạy của trường Đại học Tổng hợp mới thành lập. Tại trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, nay là trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, giảng viên Hà Minh Đức đã đảm nhiệm nhiều trọng trách: Phó Chủ nhiệm khoa Ngữ văn (1987 - 1988), Chủ nhiệm khoa Báo chí (1990 - 2000). Năm 1995, ông được giao thêm nhiệm vụ làm Viện trưởng Viện Văn học kiêm Tổng biên tập Tạp chí Văn học (1995 - 2003). Suốt cuộc đời, thầy giáo Hà Minh Đức miệt mài, tâm huyết với hai công việc giảng dạy và nghiên cứu. Ông được phong học hàm Giáo sư Văn học năm 1991, được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất và danh hiệu Nhà giáo Nhân dân năm 2000.

PGS.TS Nguyễn Văn Huy, Giám đốc chuyên môn Trung tâm Di sản các nhà khoa học Việt Nam, tiếp nhận bộ sưu tập tài liệu, hiện vật từ GS, NGND Hà Minh Đức

Với sức viết dẻo dai, sức lao động bền bỉ và sáng tạo ở nhiều thể loại: chuyên luận, nghiên cứu, lý luận phê bình về văn chương và báo chí,  bút ký văn học…, dấu ấn Hà Minh Đức thể hiện rõ qua khối lượng “đồ sộ” các tác phẩm: Nhà văn và tác phẩm (1971); Thơ và mấy vấn đề trong thơ Việt Nam hiện đại (1974); C. Mác, Ph. Ănghen, V. I. Lênin và một số vấn đề lý luận văn nghệ (1982); Thời gian và trang sách (1987); Nam Cao - Đời văn và tác phẩm (1997); Nguyễn Bính - thi sĩ của đồng quê (1994); Tô Hoài - sức sáng tạo của một đời văn (2010); Tế Hanh - Mãi mãi hoa niên (2012)… Đặc biệt, cụm công trình “Văn học Việt Nam hiện đại và lý luận văn học” đã được tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn hóa nghệ thuật (2001), Đặc biệt cụm công trình “Sự nghiệp văn hóa, báo chí Hồ Chí Minh và một số vấn đề lý luận, thực tiễn văn hóa, văn nghệ Việt Nam”  được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học xã hội (2012), cùng nhiều danh hiệu và giải thưởng cao quý khác, đã khẳng định đóng góp quan trọng của Giáo sư Hà Minh Đức trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật của nước nhà.

Phương Thanh