Hội thảo mang ý nghĩa khởi động cho các hoạt động nghiên cứu của đề tài KX.04.15/16-20 liên quan tới toàn bộ vấn đề về cơ sở lý luận và khung nghiên cứu vấn đề quản lý phát triển xã hội (QLPTXH) nói chung và QLPTXH tại Việt Nam nói riêng.

Hội thảo nhận được sự quan tâm khá lớn của nhiều nhà khoa học đến từ các viện nghiên cứu, trường đại học và các cơ quan quản lý các cấp, như PGS.TS. Đoàn Minh Huấn (Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Tổng biên tập Tạp chí Cộng sản), GS. Đặng Cảnh Khanh (Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển), GS. Dương Xuân Ngọc (Nguyên Phó Giám đốc Học viện Báo chí và Tuyên truyền), PGS. TS. Nguyễn Duy Dũng (Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Đông Nam Á)... Có gần 20 báo cáo tham gia hội thảo đề cập đến nhiều vấn đề đa dạng với nhiều góc tiếp cận khác nhau liên quan đến QLPTXH.

GS.TS Phạm Quang Minh phát biểu khai mạc Hội thảo

Tại hội thảo, các đại biểu đều thống nhất về tầm quan trọng và tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu. Đây là vấn đề cần tiếp cận từ góc độ liên ngành, với sự hợp tác của các chuyên gia trong nhiều lĩnh vực như Khoa học quản lý, Chính trị học, Xã hội học, Kinh tế học, Văn hoá học…

Các ý kiến nhận định: phát triển xã hội đã và đang là mối quan tâm đặc biệt của các nhà lãnh đạo, các nhà hoạch định chiến lược của tất cả mọi quốc gia, nhất là các nước đang phát triển. Trên thực tế, mỗi quốc gia, dân tộc đều cố gắng tìm cho mình một con đường phát triển. Đã xuất hiện nhiều lý thuyết phát triển và quản lý phát triển khác nhau và thực tế cũng có nhiều cách thức, mô hình, con đường khác nhau trong phát triển và quản lý phát triển của các quốc gia. Mô hình quản lý phát triển nào là phù hợp với đặc điểm kinh tế, văn hoá, xã hội của Việt Nam ? Những bài học kinh nghiệm gì có thể học tập từ thế giới ?...

PGS.TS Đoàn Minh Huấn (Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Tổng biên tập Tạp chí Cộng sản) phát biểu tại Hội thảo

Từ cách đặt vấn đề trên, một số tham luận đi sâu bàn về những khái niệm cần chú ý trong QLPTXH như: bất bình đẳng, phân tầng xã hội, xung đột xã hội, an sinh xã hội, an ninh con người, quản lý xã hội… Có tham luận đưa ra một số vấn đề tiếp cận lý thuyết về QLPTXH ở nước ta hiện nay như khái niệm QLPTXH, các mục tiêu của QLPTXH, chủ thể của QLPTXH, vai trò của nguồn lực tài chính đối với QLPTXH, đa dạng hoá các phương thức QLPTXH… Các cách tiếp cận về phát triển xã hội cũng được đề cập đa dạng từ góc độ lịch sử phát triển xã hội, từ góc độ kinh tế học hay tiếp cận từ khái niệm quản lý sự thay đổi…

GS.TS Đặng Cảnh Khanh phát biểu tại Hội thảo

Bàn đến việc vận dụng lý thuyết QLPTXH vào thực tiễn ở Việt Nam, có tham luận đề cập đến những vấn đề có tính chất phương pháp luận như: vận dụng quan điểm Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và các quan điểm của ĐSCVN như thế nào; cần đánh giá được điểm mạnh và điểm yếu của từng lý thuyết phát triển khi vận dụng và phải tính đến đặc thù của Việt Nam; phải có đánh giá khách quan và toàn diện về thực trạng xã hội Việt Nam cũng như phải nắm vững những thách thức đối với quản lý trong thế kỷ XXI trong điều kiện cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư…

Bên cạnh đó, nhiều nhà khoa học đi sâu phân tích thực trạng xã hội ở những lĩnh vực cụ thể của QLPTXH ở Việt Nam như: vấn đề đảm bảo an ninh con người; cơ sở pháp lý và vai trò của tự quản địa phương; vấn đề giảm nghèo và đô thị  hoá … Hay những di sản văn hoá của cha ông trong lĩnh vực quản lý xã hội cũng được đề nghị phải nghiên cứu, đúc rút ra những bài học kinh nghiệm quý giá, qua đó phát huy những nhân tố tích cực, tiến bộ từ truyền thống dân tộc. Ví dụ: bài học về đấu tranh chống cơ chế hành chính quan liêu, chấn chỉnh trật tự kỷ cương xã hội; bài học về kết hợp giữa pháp luật và đạo đức trong quản lý …

Đặc biệt, nhiều tham luận chọn hướng nghiên cứu và phân tích những mô hình và bài học kinh nghiệm trong QLPTXH ở nhiều quốc gia trên thế giới để có cái nhìn so sánh đối chiếu với Việt Nam như: mô hình QLPTXH ở Hoa Kỳ và Trung Quốc; ứng xử với xã hội già hoá dân số Hàn Quốc; QLPTXH nhìn từ hệ thống phúc lợi xã hội dành cho người cao tuổi ở Thái Lan …