Tham dự hội thảo có, về phía các cơ quan chính phủ có bà Trần Kim Chi - Trưởng phòng Đa phương, Vụ đối ngoại, Văn phòng Quốc hội; ông  Nguyễn Đăng Trung, Phó Vụ trưởng Vụ ASEAN, Bộ Ngoại giao; TS. Lê Kim Dung – Vụ Trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội; về Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam có PGS. TSKH. Trần Khánh, Viện Nghiên cứu Đông Nam Á; về phía KAS có ông Peeter Girke – Trưởng Đại diện KAS tại Việt Nam; về phía Trường ĐHKHXH&NV có PGS. TS Phạm Quang Minh – Hiệu trưởng Nhà trường, cùng các giảng viên, cán bộ nghiên cứu và sinh viên của Khoa Quốc tế học.

Cộng đồng ASEAN chính thức được thành lập ngày 31-12-2015 với ba trụ cột là Cộng đồng Chính trị - An ninh ASEAN (APSC), Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC), và Cộng đồng Văn hóa – Xã hội ASEAN (ASCC). Đây là hành động mang tính lịch sử, là cơ hội tốt để ASEAN củng cố và nâng tầm liên kết cộng đồng, hướng tới một vị thế quan trọng hơn. Cộng đồng ASEAN góp phần mang lại hòa bình, thịnh vượng và hạnh phúc bền vững cho người dân trong khu vực. Tuy nhiên, việc hoàn thiện Cộng đồng ASEAN không những găp phải những khó khăn bên trong, mà còn bị tác động sâu sắc từ môi trường quốc tế đang chuyển đổi, nhất là sự gia tăng can dự và cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, trước hết là giữa Trung Quốc và Mỹ. Trong bối cảnh này, nhu cầu phân tích và đánh giá những thuận lợi và khó khăn, điểm mạnh và điểm yếu của sự hình thành Cộng đồng ASEAN là rất cần thiết và cấp bách. Hội thảo “Cộng đồng ASEAN sau một năm thành lập” chính là cơ hội để các nhà khoa học, nhà nghiên cứu trong và ngoài nước thảo luận về những điều trên, qua đó đưa ra những góp ý và khuyến nghị thiết thực cho công tác xây dựng và hoàn thiện Cộng đồng này.

Quang cảnh hội thảo

Phát biểu tại hội thảo, PGS. TS Phạm Quang Minh (Hiệu trưởng Trường ĐHKHXH&NV) nhắc lại hai diễn biến gần đây nhất liên quan tới Cộng đồng ASEAN: (i) Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN diễn ra ngày 24-7/2016 tại Lào, các nước thành viên ASEAN đưa ra cam kết về đảm bảo hòa bình, an ninh và sự thịnh vượng trong khu vực ; (ii) Ngày 12/7/2016, Tòa án Trọng tài Thường trực La Haye ra phán quyết về tranh chấp chủ quyền trong vùng Biển Đông giữa Philippines và Trung Quốc, bác bỏ yêu sách “đường 9 đoạn” của Trung Quốc. Tất cả những diễn biến này đều ảnh hưởng tới an ninh cũng như sự hình thành và phát triển của Cộng đồng ASEAN. Bên cạnh đó, một số quan sát viên bên ngoài cho rằng giữa tuyên bố và hành động của các quốc gia thành viên ASEAN có một khoảng cách lớn; điều này đòi hỏi các nhà lãnh đạo phải thu hẹp khoảng cách giữa lời nói và hành động để phát huy thuận lợi và giải quyết khó khăn.

PGS. TS Phạm Quang Minh (Hiệu trưởng Trường ĐHKHXH&NV) phát biểu khai mạc tại hội thảo

PGS. TS Phạm Quang Minh cũng nhấn mạnh rằng, sự hình thành Cộng đồng ASEAN chỉ là điểm khởi đầu chứ chưa phải một quá trình. Để có một cộng đồng thực sự, ASEAN cần có ý chí chính trị của các nhà lãnh đạo, có quyết tâm thực hiện các cam kết và nỗ lực hết sức vì người dân của các quốc gia thành viên. PGS. TS Phạm Quang Minh cũng gửi gắm niềm tin vào các bạn sinh viên, học viên có mặt trong hội thảo, những người sẽ là chủ nhân tương lai của Cộng đồng ASEAN. Mong các bạn sẽ tiếp tục nghiên cứu và tìm hiểu Cộng đồng ASEAN để đóng góp vào sự phát triển trong và ngoài cộng đồng.

Nhân sự kiện này, ông Peter Girke cũng khẳng định cam kết của KAS trong hỗ trợ và hợp tác với Trường ĐHKHXH&NV trong các hoạt động nghiên cứu khoa học. Năm ngoái, từ ngày 21 đến ngày 22/5, Viện KAS đã phối hợp với Trường tổ chức thành công hội thảo quốc tế "Cộng đồng ASEAN: Chìa khóa cho hội nhập quốc gia và khu vực ở Đông Nam Á". Sắp tới, hai bên sẽ tiếp tục tổ chức một hội thảo về sự kết nối của ASEAN ở các khu vực biên giới. Tất cả những chủ đề này đều liên quan đến những yếu tố bức thiết của ASEAN hiện nay, đặc biệt là nhu cầu thống nhất và hợp tác. 

Ông Peter Girke (Trưởng Đại diện KAS tại Việt Nam) phát biểu tại hội thảo

Sau phần khai mạc, hội thảo đã diễn ra với 2 phiên:

• Phiên 1: “Cộng đồng ASEAN năm 2016: Thuân lợi và khó khăn” gồm các tham luận: “Persistent Hope and Anxiety”, “Cộng đồng chính trị-an ninh ASEAN: Cơ hội và thách thức ở phía trước, “Thách thức trong hình thành Cộng đồng kinh tế ASEAN”, “Tác động can dự của Trung Quốc và Mỹ đến củng cố và nâng tầm liên kết cộng đồng ASEAN” .
• Phiên 2: “Thúc đẩy hợp tác vì sự phát triển của Cộng đồng ASEAN” gồm các tham luận: “Cộng đồng văn hóa –xã hội ASEAN (ASCC): Cơ hội và thách thức trong thực hiện các mục tiêu đề ra”, “ASEAN at 50: Fading Multilateralism and Great Powers’ Allure”, “Những ưu tiên của Việt Nam trong xây dựng Cộng đồng ASEAN”, “Vai trò của Hội đồng liên nghị viện các quốc gia ASEAN (AIPA) đối với thúc đẩy xây dựng Cộng đồng ASEAN”.

PGS. TS Phạm Quang Minh cùng các đại biểu tham dự hội thảo chụp ảnh lưu niệm