John Duchneskie là biên tập viên đồ họa của tờ The Philadelphia Inquirer

Bài thuyết trình đề cập đến những thay đổi tất yếu của nền công nghiệp báo chí Hoa Kì trước sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ và những xu hướng nghe nhìn mới của độc giả. Báo điện tử có xu thế phát triển vượt trội hơn báo in, nhu cầu xem tin tức của độc giả trên các thiết bị di động và số hóa gia tăng, tư duy làm báo hiện đại ngày càng thay đổi theo hướng linh hoạt, nhanh nhạy hơn, phản ứng của độc giả đối với tin tức được đặc biệt quan tâm và được nghiên cứu thường xuyên, kỹ năng và hiểu biết về công nghệ là không thể thiếu trong làm báo hiện đại… Đặc biệt, nhu cầu về tra cứu dữ liệu để phục vụ hoạt động nghiên cứu, truyền thông, phân tích và các nhu cầu khác trong xã hội tăng vượt bậc. Theo thống kê, Google phải xử lý 3 tỷ lượt tìm kiếm thông tin trên mạng mỗi ngày. Bối cảnh đó là nguyên nhân cho sự ra đời và phát triển mạnh mẽ của báo chí dữ liệu hiện nay. Báo chí dữ liệu cũng ngày càng chứng tỏ hiệu quả phân tích và phản ánh thông tin vượt trội. Những bài báo với đồ họa, con số và bảng  biểu, tranh ảnh hấp dẫn đã thu hút sự chú ý của độc giả hơn hẳn so với những bài báo viết theo kiểu truyền thống.

Ngày càng nhiều các tờ báo thành lập chuyên trang riêng về báo chí dữ liệu. Trên 51% các cơ quan báo chí Mỹ có bộ phận nhân lực riêng chuyên xử lý các con số, dữ liệu để “kể” những câu chuyện qua những bài báo inforgraphic hấp dẫn, sinh động. Xu thế này cũng buộc các nhà báo phải tự trang bị cho mình những kiến thức chuyên sâu về máy tính, phần mềm, đồ họa.

Quang cảnh khán phòng

Tài sản lớn nhất của tòa soạn là những nhà báo vừa có khả năng viết báo, vừa có hiểu biết về công nghệ thông tin và chúng tôi luôn “săn lùng” những người như vậy ngay khi họ còn ngồi trên ghế giảng đường đại học - ông John Duchneskie nhấn mạnh. Những nhà báo vừa có khả năng viết báo, vừa có khả năng viết các đoạn mã lập trình, sử dụng thành thạo đồ họa, có kiến thức về hình ảnh… là vốn quý của các tòa soạn hiện đại. Họ có thể tìm việc ở bất cứ đâu trên thế giới và được trả lương cao.

Ông John Duchneskie cũng chia sẻ, báo chí dữ liệu được sử dụng trong hầu như tất cả các lĩnh vực phản ánh, từ kinh doanh, thể thao, văn hóa cho đến xã hội, môi trường… Dữ liệu được thể hiện linh hoạt, đa dạng và độc đáo, giúp người xem có cái nhìn trực diện, rõ ràng, thấu đáo hơn về vấn đề mà nhà báo đề cập đến. Có thể là một bản đồ về mức tăng, giảm thu nhập của một dân cư để phản ánh sự tăng trưởng kinh tế; con số quy đổi từ thù lao của một người nổi tiếng với mức thu nhập của một gia đình trung lưu để cho thấy rõ nét hơn về sự bất bình đẳng xã hội; đồ họa về tình trạng sử dụng súng đạn tràn lan để cỗ vũ một đạo luật mới về cấm vũ khí… Chính dữ liệu là công cụ đắc lực tạo sự khác biệt, độc đáo trong cách nhìn vấn đề và cách đưa tin của nhà báo.

Bài thuyết trình cũng dành nhiều thời gian để chia sẻ với các sinh viên báo chí những kỹ năng, mẹo mực để cho ra đời một bài báo dữ liệu khách quan, chính xác và hấp dẫn như: nhạy cảm khi tìm ra mối liên hệ giữa con số và vấn đề xã hội muốn phản ánh;  tư duy mạch lạc khi phân tích các con số; đặt số liệu trong từng ngữ cảnh cụ thể để nêu bật ý nghĩa của nó; tìm kiếm dữ liệu từ nhiều nguồn thông tin chính thống và phi chính thống; xử lý thận trọng dữ liệu và luôn kiểm tra chéo các thông tin; tối đa hóa thông tin trong một trình bày; trình bày đơn giản hóa, tránh rườm rà rối mắt…